Chia sẻ chuyên mục Đề Tài Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam hay nhất năm 2023 cho các bạn học viên ngành đang làm khóa luận tốt nghiệp tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thì với đề tài: Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.
Nội dung chính
1. Tình hình An ninh mạng trên thế giới:
1.1 Tổng quan về tình hình an ninh mạng trên thế giới
Với xu hướng công nghệ hóa trên toàn cầu, khi mọi hoạt động đều được số hóa, không gian mạng ngày càng trở nên quan trọng và được mở rộng mỗi ngày. Các chủ thể tham gia trên mạng thực hiện hành vi đa dạng và khó kiểm soát, tình hình an ninh mạng nhìn chung đang diễn biến phức tạp trên toàn thế giới, đặc biệt là các nước phát triển, có nền tảng khoa học công nghệ tiên tiến. Trên phạm vi toàn cầu, tội phạm mạng gây thiệt hại lên tới khoảng 600 tỷ USD mỗi năm, tương đương 0,8% GDP toàn cầu. Trong đó, khu vực Đông Á thiệt hại ước tính từ 120 – 200 tỷ USD, tương đương 0,53 – 0,89% GDP khu vực. Mức thiệt hại 642 triệu USD tương đương 0,26% GDP của Việt Nam, tuy chưa phải cao so với khu vực và thế giới, nhưng cũng là mức đáng báo động. Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
Thực tế cho thấy, phần lớn các cuộc tấn công trên mạng được thực hiện thông qua việc sử dụng một hoặc nhiều công cụ phần mềm do người tấn công tự xây dựng hoặc có được từ các nguồn khác nhau nhằm mục đích tấn công gây tổn thất hay chiếm dụng bất hợp pháp tài nguyên. Các vụ tấn công trên mạng ngày càng gia tăng cả về quy mô và tính chất nguy hiểm, đặt ra những thách thức mới, yêu cầu phối hợp các biện pháp kỹ thuật, pháp lý, xã hội để ứng phó và xử lý kịp thời.
Các nước trên thế giới cũng liên tục phát hiện các vụ tấn công, xâm nhập vào hệ thống máy tính của các cơ quan chính phủ, tổ chức chính tri, các ngành công nghiệp, kinh tế mũi nhọn, các hãng hàng không lớn, cơ quan truyền thông, tổ chức y tế, giáo dục… nhằm phá hoại, đánh cắp dữ liệu, thu thập thông tin tình bảo liên quan đến chính sách về kinh tế, chính trị, an ninh, quốc phòng và đối ngoại. Nổi lên là các vụ tấn công vào hệ thống thư điện tử của Bộ Ngoại giao, hệ thống máy tính của Nhà Trắng, Cơ quan quản lý nhân sự Chính phủ Mỹ… Nhiều nhóm tin tặc tấn công bằng mã độc để đánh cắp dữ liệu, thu thập thông tin tình báo quan trọng về chính trị, kinh tế, quân sự. Đối tượng chính là các cơ quan chính phủ, các tổ chức kinh tế, các cơ quan báo chí của hầu hết các nước trên thế giới đặc biệt là khu vục Châu Á và Đông Nam Á như Malaysia, Thái Lan, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản…
Hầu hết pháp luật, chính sách các quốc gia trên thế giới đều chia sẻ quan điểm rằng đối tượng mà an ninh mạng hướng đến để chống lại là các cuộc tấn công, phá hoại, hay đột nhập không được phép hoặc hành động bất hợp pháp của các bên thứ ba nhằm phá hủy hoặc gây hại cho không gian mạng (gọi chung là “tấn công mạng”) gây ra bởi các tin tặc, tức những cá nhân, tổ chức không được ủy quyền hay cấp phép nhưng cố gắng tiếp cận hoặc có được sự tiếp cận, truy cập trái phép hoặc tấn công vào hệ thống dữ liệu và thông tin của cá nhân, tổ chức hoặc quốc gia khác trên không gian mạng nhằm nhiều mục đích khác nhau. LANM Việt Nam định nghĩa tấn công mạng là hành vi sử dụng không gian mạng, công nghệ thông tin hoặc phương tiện điện tử để phá hoại, gây gián đoạn hoạt động của mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu, phương tiện điện tử. Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
Các nước công nghiệp phát triển phương Tây mà Hoa Kỳ là một đại diện tiêu biểu có cách tiếp cận về tấn công mạng dựa trên mục tiêu tấn công mạng của chúng. Từ điển Quân đội và các thuật ngữ liên quan của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ 27 định nghĩa tấn công mạng là “hành vi thù địch sử dụng máy tính hoặc các mạng hoặc hệ thống liên quan và có ý định phá hoại và/hoặc phá hủy hệ thống, tài sản hoặc chức năng mạng quan trọng của đối thủ. Các hiệu ứng dự định của tấn công mạng không nhất thiết bị giới hạn ở các hệ thống máy tính được nhắm mục tiêu hoặc dữ liệu – ví dụ, các cuộc tấn công trên các hệ thống máy tính nhằm làm suy giảm hoặc phá hủy cơ sở hạ tầng của khả năng thực thi và kiểm soát. Tấn công mạng có thể sử dụng các phương tiện truyền tải trung gian bao gồm thiết bị ngoại vi, thiết bị phát điện tử, mã nhúng hoặc nhà khai thác con người. Việc kích hoạt hoặc ảnh hưởng của cuộc tấn công không gian mạng có thể được phân tách rộng rãi theo thời gian và địa lý từ quá trình truyền tải”28. Một số học giả trong lĩnh vực pháp luật về an ninh mạng của Hoa Kỳ cho rằng tấn công mạng nên được hiểu là “bất kỳ hành động nào được thực hiện để làm ảnh hưởng đến các chức năng của của mạng máy tính vì lý do chính trị hoặc lý do an ninh quốc gia”. Có thể thấy, tuy có nhiều định nghĩa về tấn công mạng nhưng điểm mấu chốt của cách tiếp cận này là “tấn công mạng” được giới hạn ở những hành vi có chủ ý và nhắm đến mục đích gây hại hoặc phá hủy các hệ thống máy tính và mạng vì lý do chính trị hoặc an ninh quốc gia. Nói cách khác, hướng tiếp cận này giới hạn phạm vi của tấn công mạng dựa vào mục tiêu của cuộc tấn công. Theo cách tiếp cận thứ nhất này, tấn công mạng có thể được thực hiện bằng nhiều phương thức (ví dụ: tấn công, đánh bom, cắt phá, gây nhiễu loạn v.v…) nhưng để được xem là tấn công mạng, hành vi đó phải nhằm mục tiêu gây hại hoặc phá hủy chức năng của không gian mạng vì lý do chính trị hoặc an ninh quốc gia. Đây là đặc điểm quan trọng giúp phân biệt cách tiếp cận khái niệm tấn công mạng của Hoa Kỳ và cách tiếp cận của Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải sẽ được phân tích dưới đây.
Cách tiếp cận của Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải (The Shanghai Cooperation Organization) – một tổ chức an ninh chung liên chính phủ được thành lập năm 2001 bởi lãnh đạo các quốc gia Trung Quốc, Nga, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan và Uzbekistan và bao gồm các quan sát viên là Iran, Ấn Độ và Pakistan. Theo đó, tổ chức này bày tỏ quan ngại về các mối đe dọa hiện hữu bởi việc sử dụng các công nghệ và phương tiện thông tin và truyền thông mới và cho các mục đích chống lại việc đảm bảo an ninh và sự ổn định quốc tế trên bình diện dân sự và quân sự29. Tổ chức này dùng thuật ngữ “chiến tranh thông tin” tương đương và thay thế cho thuật ngữ “cyberwarfare” (tấn công mạng). Theo đó, “Chiến tranh thông tin là cuộc tẩy
Nguyên văn: “A hostile act using computer or related networks or systems, and intended to disrupt and/or destroy an adversary’s critical cyber systems, assets, or functions. The intended effects of cyber attack are not necessarily limited to the targeted computer systems or data themselves-for instance, attacks on computer systems which are intended to degrade or destroy infrastructure of C2 capability. A cyber attack may use intermediate delivery vehicles including peripheral devices, electronic transmitters, embedded code, or human operators. The activation or effect of a cyber attack may be widely separated temporally and geographically from the delivery”. Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
Thỏa thuận giữa Chính Phủ của các thành viên của tổ chức hợp tác Thượng Hải hợp tác trong lĩnh vực an toàn thông tin quốc tế, Phiên họp toàn thể lần thứ 61 (ngày 2 tháng 12 năm 2008) (Sau đây gọi là “Thỏa Thuận Hợp Tác Thượng Hải”). não tâm lý đại chúng để làm mất ổn định xã hội và nhà nước, cũng như buộc nhà nước phải đưa ra quyết định vì lợi ích của một đảng đối lập”30. Hơn nữa, nó xác định sự phổ biến các thông tin gây hại cho “các hệ thống chính trị xã hội và, kinh tế xã hội cũng như bình diện đạo đức và văn hóa của các quốc gia khác” như là một trong những mối đe dọa chính đến an ninh thông tin”. Các quy định này cho thấy rằng Tổ chức Hợp tác Thượng Hải có quan điểm tương đối rộng về tấn công mạng theo hướng bao gồm cả việc sử dụng công nghệ không gian mạng (cyber-technology) để phá hủy sự ổn định chính trị. Một số nhà bình luận quan ngại rằng định nghĩa này thể hiện nỗ lực hợp pháp hóa việc kiểm duyệt các phát ngôn chính trị trên mạng Internet31. Với bối cảnh Internet đang ngày càng được sử dụng như diễn đàn trao đổi ý kiến và quan điểm chính trị, các quy định như trên có nguy cơ đe dọa đến nhân quyền, đặc biệt là quyền tự do ngôn luận của người dân. Tóm lại, cách tiếp cận thứ hai này dựa trên khía cạnh phương tiện của hành vi tấn công mạng hơn là khía cạnh mục đích như cách tiếp cận thứ nhất. Theo đó, bất kể mục tiêu của hành vi có nhắm đến gây hại hoặc phá hủy chức năng của mạng máy tính và hệ thống mạng hay không, chỉ cần hành vi đó được thực hiện bằng phương tiện là không gian mạng chống lại việc đảm bảo an ninh và sự ổn định quốc tế trên bình diện dân sự và quân sự thì hành vi đó có thể bị coi là tấn công mạng. So với cách tiếp cận thứ hai, cách tiếp cận thứ nhất không ảnh hưởng đến tự do ngôn luận trên Internet. Theo cách tiếp cận thứ hai, bất kỳ hành động nào sử dụng phương tiện là không gian mạng làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và nhà nước hoặc sự ổn định chính trị, xã hội (ví dụ, các phản biện hoặc phát ngôn chính trị chống lại đảng cầm quyền thông qua môi trường không gian mạng mà không nhằm mục tiêu gây hại hoặc phá hủy chức năng của mạng máy tính vì lý do chính trị hoặc an ninh quốc gia) đều có thể bị coi là tấn công mạng.
Báo cáo Chỉ số an ninh mạng toàn cầu năm 2017 của Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU) 37 thuộc Liên Hợp Quốc cho biết hiện tại chỉ có một nửa số quốc gia trên thế giới có chiến lược an ninh mạng hoặc đang trong quá trình đề ra chiến lược liên quan tới vấn đề này. Cụ thể, khoảng 38% quốc gia trên thế giới đã công bố chiến lược an ninh mạng. Trong đó, chỉ 11% quốc gia có chiến lược độc lập, chuyên dụng về an ninh mạng. Ngoài ra, 12% quốc gia đang phát triển chiến lược. Báo cáo của này cũng cho biết chỉ trong vòng 6 năm trở lại đây, đã có 23 quốc gia trên thế giới ban hành trên 40 văn bản luật, dưới luật về an ninh mạng.33
Có thể bạn quan tâm đến dịch vụ:
1.2 Các cuộc tấn công mạng và tác động của chúng Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
Tháng 4/2011, Sony PlayStation Network (PSN) đã bị các tin tặc tổ chức cuộc tấn công mạng rầm rộ. Dịch vụ chơi game Multiplay, mua trò chơi trực tuyến và các nội dung khác của Sony bị rò rĩ.34 Trong đó, có đến thông tin cá nhân của 77 triệu người chơi toàn cầu. Thậm chí, các thông tin ngân hàng của các tài khoản này còn bị các Hacker xâm phạm. Ngay sau khi phát hiện vụ việc, PSN cũng như Sony Online Entertainment và Qrocity đã phải ngưng tất cả dịch vụ trong khoảng 1 tháng. Để xoa dịu người dùng, Sony đã phải chi 15 triệu đô la tiền bồi thường cho những người bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, Sony đã quá xem thường các tin tặc ở thời điểm đó. Thậm chí khi các Hacker đã công bố lỗ hổng cơ sở dữ liệu của Sony nhưng họ đã bỏ ngoài tai lời cảnh báo này. Dữ liệu hoàn toàn không được mã hóa và dễ dàng bị tấn công. Vì lẽ đó, tháng 11/2014 một công ty con của Sony là Sony Pictures Entertaiment bị tấn công bởi một Virus mang tên “Guardians of Peace” và lần này thiệt hại còn lớn hơn trước khi có đến 100 terabyte (1TB bằng khoảng 1000 GB) bao gồm các dữ liệu quan trọng bị đánh cắp35. Cuộc tấn công Internet bởi các tin tặc lần này đã lấy đi nhiều kịch bản phim, email và dữ liệu cá nhân của 47.000 nhân viên. Nhiều nhân viên bị buộc phải nghỉ việc vì thiệt hại lần này. Ngoài ra, Sony còn phải hủy phát song một vài bộ phim và trả tiền bồi thường lên đến 8 triệu đô la cho nội bộ nhân viên bị lộ thông tin. Trước đó, Sony đã tiến hành kiểm tra hệ thống bảo mật của công ty mình cho thấy rằng họ sẽ không thể chịu nổi bất kì đợt tấn công internet mang tính vĩ mô nào bởi sự khổng lồ của cơ sở dữ liệu. Việc chậm trễ nâng cấp đã khiến Sony phải trả giá rất đắt.
Năm 2013, chỉ một vụ xâm nhập tài khoản Twitter của bộ phận truyền thông Nhà Trắng và đăng tin giả về vụ nổ tại Nhà Trắng cũng đã khiến chỉ số S&P 500 (1 chỉ số chứng khoán dựa trên vốn hóa thị trường của 500 công ty giao dịch công khai trên thị trường chứng khoán Mỹ) giảm 0,9%, làm thị trường thiệt hại 130 tỷ USD.
Năm 2015, trang web hẹn hò trực tuyến Tinder đã bị tấn công Internet nhằm mục đích đánh cắp toàn bộ thông tin của người dùng tại đây. Những thông tin quan trọng như tên thật, ngày tháng năm sinh, mã bưu chính, địa chỉ IP và cả sở thích tình dục… của 4 triệu tài khoản đã bị công khai trên một diễn đàn truy cập trên trình duyệt Tor. Đợt tấn công internet lần này, các Hacker thật ra chỉ muốn cảnh báo về lỗ hổng bảo mật của nền tảng hẹn hò Tinder nên may mắn đã không có vụ việc lạm dụng hay đánh cắp tống tiền nào xảy ra. Nhưng Tinder đã vẫn chưa tỉnh ngộ, năm 2016 họ đã phải chịu tổn thất nặng nề hơn và lần này hậu quả để lại gấp 100 lần. Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
triệu tài khoản đã bị đánh cắp thông tin nhạy cảm, 20 năm dữ liệu của ứng dụng hẹn hò khổng lồ chính thức bị công khai trên mạng. Các nhà nghiên cứu bảo mật nói rằng hình ảnh thu được từ các cuộc tấn công mạng có thể được sử dụng cho nhiều dự án độc ác như tạo ra các video giả mạo sâu sắc hoặc làm thành hình ảnh của nhiều nhà lãnh đạo chính trị trong các chiến dịch bầu cử của họ. Thông thường những bức ảnh như vậy xuất hiện trên web tối nơi mọi người có thể mua chúng và tạo ra một sản phẩm rồi dùng vào mục đích riêng mà không cần ý kiến của người dùng36. Những Hacker đã sử dụng phương thức Local File Inclusion (một kỹ thuật Nguyên văn: “Security researchers say that images gained from cyber attacks could be used for many malevolent projects such as the creation of deep fake videos or to tarnish the image of many political leaders during their election campaigns. Often such pictures land up on the dark web where anyone can purchase them and train a product with machine learning algorithms without the consent of users.” Tham khảo tại: đưa một tệp cục bộ chuyển thẳng về kho tài nguyên trực tuyến của tin tặc). Rất nhiều người dùng đã lên tiếng phản đối vì họ bị lộ thông tin cực kì nhạy cảm kể cả khi họ đã hủy tài khoản từ nhiều năm trước. Cuộc khủng hoảng của Tinder đã vượt xa cuộc tấn công internet cũng trên một nền tảng hẹn hò trực tuyến khác là Ashley Madison (đã bị lộ 30 triệu thông tin người dùng trên 40 quốc gia). Thiệt hại cũng nằm ở những khoản phạt mà Tinder phải gánh chịu, theo Luật bảo mật dữ liệu châu Âu, bất kỳ ứng dụng hẹn hò nào bị phát hiện rò rỉ thông tin người dùng của mình cho tin tặc hoặc công ty quảng cáo sẽ bị phạt rất nặng.
Tháng 5/2017, mã độc WannaCry đã lây nhiễm hơn 300 nghìn máy tính tại hơn 90 nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Nạn nhân của mã độc này sẽ bị khóa các dữ liệu trong máy tính và phải thanh toán tiền chuộc từ 300 đến 600 Euro bằng bitcoin để khôi phục. Khi các vụ tấn công mã độc tống tiền WannaCry chưa kết thúc, vào cuối tháng 6/2017, mã độc mới Petya xuất hiện được nhận định còn nguy hiểm hơn WannaCry do mã hóa toàn bộ ổ cứng và có khả năng lây lan rộng trong mạng nội bộ. Petya đã làm tê liệt hàng loạt ngân hàng, sân bay, máy ATM và một số doanh nghiệp lớn tại châu Âu.
Các cuộc tấn công mạng đang dần nguy hiểm hơn do được các tổ chức, quốc gia tài trợ nhằm nhắm đến những tập đoàn kinh tế lớn của đất nước, cơ quan chính phủ, cơ quan quân đội, an ninh. Bảo vệ quyền, lợi ích và an ninh quốc gia trên không gian mạng và ứng phó với những nguy cơ mới từ không gian mạng đã trở thành vấn đề toàn cầu, được xác định là một nội dung cốt lõi, sống còn trong quá trình bảo vệ và phát triển ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tất cả mọi con số đều chỉ chung về một viễn cảnh tương lai của thế giới mạng – các cuộc tấn công mạng đã, đang và sẽ tăng với vận tốc chóng mặt cả về số lượng, độ tinh vi cũng như sự phong phú trong hình thức tấn công. Chỉ trong thập kỷ vừa qua, các nguy cơ tới từ không gian mạng nổi lên như những mối đe dọa khi thế giới đang ngày càng được số hóa.
Các cuộc tấn công mạng có chi phí thấp nhưng gây ra thiệt hại lớn một cách khó lường, càng nguy hiểm hơn khi chúng không bị hạn chế bởi các ranh giới thông thường. Với tính chất và sự phát triển chóng mặt của chúng nên các nguy cơ tới từ không gian mạng ngày càng khó đối phó và ngăn chặn.
2. Tình hình An ninh mạng ở Việt Nam Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
2.1 Tổng quan về tình hình an ninh mạng của Việt Nam
Hiện nay, Việt Nam có trên 45 triệu người sử dụng Internet, đứng thứ 4 thế giới về thời gian sử dụng internet với hơn 30 triệu người sử dụng Facebook; 55% dân số đang sử dụng điện thoại di động. Hàng năm, Việt Nam phải chịu hàng nghìn cuộc tấn công mạng và đứng thứ 20 trên thế giới về xếp hạng các quốc gia bị tấn công mạng nhiều nhất.
Việt Nam đang phải đối mặt với vấn đề an ninh mạng ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là trong những năm gần đây. Theo Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trong buổi trình dự thảo Luật Bảo vệ bí mật nhà nước trước Quốc hội, từ năm 2001 đến nay, Việt Nam đã xảy ra hơn 840 vụ lộ, mất bí mật nhà nước, chủ yếu qua thông tin, liên lạc, báo chí, xuất bản, quan hệ quốc tế… Đây là con số đáng báo động đối với hệ thống thông tin của quốc gia và cũng đặt ra vấn đề bảo vệ thông tin bí mật Nhà Nước bởi an ninh quốc gia ảnh hưởng tới mọi mặt của đời sống xã hội. Thực tế trong nước và thế giới cho thấy, một tin đồn thất thiệt về tình trạng tài chính, nhân sự cấp cao, giám đốc ngân hàng bỏ trốn hay bị bắt… đều trực tiếp hoặc gián tiếp gây tác động xấu tới sự ổn định của các tổ chức tài chính tín dụng có liên quan và có thể gây hiệu ứng lan tỏa tới toàn bộ nền kinh tế. Hệ quả càng lớn khi thông tin mập mờ, suy luận thiếu căn cứ, nguồn tin không rõ ràng và khó xác minh cụ thể, còn bản thân đơn vị, cơ quan chức năng chậm phản ứng xử lý chính thức, không minh bạch thông tin, chủ động công bố thông tin cần thiết.
Năm 2012, theo nghiên cứu của Hiệp hội an toàn thông tin Việt Nam (VNISA) phát hiện 3697 lỗi trong 100 website.gov.vn, trong đó 489 lỗi thuộc diện nghiêm trọng, 396 lỗi ở mức cao, còn lại 2812 lỗi ở mức trung bình/yếu. 80% website được khảo sát không có biện pháp bảo mật tối thiểu. Theo một thống kê của hãng bảo mật Kaspersky, Việt Nam đứng hàng đầu trên thế giới về tỷ lệ lây nhiễm mã độc qua thiết bị lưu trữ ngoài (USB, thẻ nhớ, ổ cứng di động với tỷ lệ 70,83% máy tính bị lây nhiễm; 39,95% người dùng phải đối mặt với mã độc bắt nguồn từ không gian mạng. Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
Chỉ riêng 2015, Việt Nam có hơn 10.000 trang web/cổng thông tin điện tử có tên miền .vn bị tấn công, chiếm quyền điều khiển, thay đổi giao diện, cài mã độc (tăng 68% so với năm 2014), trong đó có 224 trang thuộc quản lý của các cơ quan nhà nước (giảm 11% so với năm 2014). Thời gian tin tặc tấn công vào hệ thống thông tin điện tử của Việt Nam nhiều nhất là tháng 6-2015 với số lượng các trang tin bị tấn công lên đến hơn 1.700 trang, trong đó có 56 trang tên miền .gov.vn. Có bộ/ngành, 48 tỉnh/thành phố, 13 trường đại học, cao đẳng bị tin tặc tấn công. Vào năm 2016, tin tặc đã tấn công và làm tê liệt nhiều giờ liền tại Trung tâm điều khiển của Hãng hàng không tại sân bay Tân Sơn Nhất và Nội Bài, làm thiệt hại lớn về kinh tế và gây bức xúc trong dư luận. Vào khoảng 16h ngày 29/7/2016, tại sân bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất, nhiều hành khách đang làm thủ tục hốt hoảng khi thấy các màn hình thông tin chuyến bay của hãng hàng không Vietnam Airlines bất ngờ thay đổi. Sau khi chiếm quyền điều khiển website của Vietnam Airlines, nhóm tin tặc đưa những nội dung thông tin xuyên tạc liên quan đến vấn đề biển Đông, xúc phạm Việt Nam, Philippines tại sân bay Tân Sơn Nhất và Nội Bài, đồng thời nêu rõ: “Đây là lời cảnh cáo từ nhóm hacker Trung Quốc 1937CN”. Đồng thời website của Vietnam Airlines cũng bị hack với 411.000 dữ liệu của hành khách đi máy bay đã bị hacker thu thập và phát tán. Cuộc tấn công website và hệ thống thông tin sân bay này được đánh giá là lớn nhất từ trước đến nay vào hệ thống thông tin hàng không của Việt Nam, trong đó có 1 hacker nổi tiếng Việt Nam được cho là có liên quan đến các vụ tấn công này. Đến 17h45 cùng ngày, sự cố đã được khắc phục.
Theo thống kê của Bkav, năm 2019, thiệt hại do virus máy tính gây ra đối với người dùng Việt Nam đã lên tới 20.892 tỷ đồng (902 triệu USD), vượt xa con số 14.900 tỷ đồng của năm 2018. 80% máy tính bị nhiễm virus do cài đặt phần mềm từ trên mạng. Tỷ lệ lây nhiễm virus qua USB vẫn ở mức cao 55%, nhưng đã giảm tới 22% so với năm 2018. Virus lây nhiễm qua email tăng lên mức 20%, tăng 4% so với năm 2018. Cũng theo thống kê của Bkav, vẫn tồn tại tới 41,04% máy tính tại Việt Nam có chứa lỗ hổng SMB, từng bị virus Wanna Cry khai thác để lây nhiễm hơn 300.000 máy tính chỉ trong vài giờ. Tổng số lượt máy tính bị nhiễm mã độc được ghi nhận trong năm 2019 lên tới 85,2 triệu lượt, tăng 3,5% so với năm 201840. Đây vẫn là những nguy cơ rất lớn về mất an ninh thông tin tại Việt Nam. Tuy không có sự cố nào đặc biệt nghiêm trọng xảy ra, nhưng sự gia tăng các máy tính bị nhiễm mã độc mã hóa dữ liệu và mã độc tấn công có chủ đích APT là nguyên nhân chính gây ra những thiệt hại khổng lồ này. Báo cáo Kaspersky Security Network (KSN) 2019 cho thấy năm 2019, Việt Nam có 371.979.051 sự cố tấn công ngoại tuyến. Với số lượng sự cố giảm đáng kể, Việt Nam từ vị thứ 2 với 415.592.714 sự cố năm 2018 đã xuống vị trí thứ 6 trên toàn cầu năm 2019. Việt Nam xếp thứ 17 trên toàn thế giới với 75.004.388 sự cố đe doạ trực tuyến trong năm 2019, tương ứng với 40% người dùng bị tấn công bởi các mối đe dọa từ internet, Singapore là quốc gia có tỷ lệ tấn công ngoại tuyến thấp nhất khu vực Đông Nam Á (34,8%) vào năm 2019, tương ứng với vị trí thứ 130 trên thế giới41. Đây cũng là một số tín hiệu tích cực khi mà có thể đây là tác động của Luật An ninh mạng đến tình hình an ninh mạng của Việt Nam. Ông Yeo Siang Tiong, Tổng Giám đốc Kaspersky khu vực Đông Nam Á cho biết: “Năm 2019 chứng kiến sự cải thiện đáng kể của bối cảnh an ninh mạng tại Việt Nam. Chúng tôi đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc nâng cao nhận thức của người dùng và khả năng phòng thủ trước các cuộc tấn công mạng của doanh nghiệp. Mặc dù những thay đổi này đã và đang mang lại nhiều lợi ích cho người dùng Việt Nam, nhưng chúng ta cần phải đề cao cảnh giác trước tội phạm mạng vì chúng chắc chắn vẫn đang tiếp tục gây lây nhiễm mã độc nhiều nhất có thể”. Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
2.2 Thống kê, đánh giá và dự báo về tình hình an ninh mạng của Việt Nam trong những năm gần đây và thời gian sắp tới
Bkav dự báo trong năm 2020, mã độc tấn công sẽ tinh vi hơn, tấn công mã hóa tống tiền sẽ tiếp tục gia tăng do nguồn lợi trực tiếp ngày càng lớn mà nó mang lại. Tin tức giả mạo sẽ tiếp tục là vấn đề nhức nhối đối với cộng đồng và các cơ quan quản lý nhà nước. Sẽ xuất hiện những tin giả mạo, clip giả mạo với mục đích xấu, ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo AI,… Theo nghiên cứu thì 5 mối đe dọa trực tuyến hàng đầu ở Đông Nam Á là: Mã độc ẩn trong các website – rất dễ gặp khi người dùng truy cập vào trình duyệt web bị nhiễm mã độc hoặc các quảng cáo trực tuyến; Mã độc trong tệp/chương trình được người dùng vô tình tải xuống từ internet; Tệp đính kèm độc hại từ email trực tuyến; Mã độc ẩn trong tiện ích mở rộng trên trình duyệt; và Tệp chứa mã độc hoặc bị điều khiển bằng phương thức C&C (command-and-control) từ máy chủ của hacker.
Theo khảo sát của Cục An toàn thông tin và Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (VNISA) phối hợp thực hiện, bên cạnh những yếu tố khác, điểm yếu nhất của các cơ quan và tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam vẫn là nhận thức về an toàn thông tin. Báo cáo đánh giá cho biết xếp hạng mức độ đảm bảo an toàn thông tin mạng năm 2018 được Cục An toàn thông tin công bố hồi tháng 4/2019 vừa qua cho thấy tỷ lệ cơ quan có khả năng ghi nhận tấn công mạng là 25,3%; tỷ lệ cơ quan có hệ thống giám sát an toàn thông tin mạng chỉ chiếm 9,2%; tỷ lệ cơ quan có quy trình thao tác chuẩn ứng phó sự cố là 35,7%. Đáng chú ý, báo cáo cũng cho thấy có tới 51,82% cơ quan tự đánh giá an toàn thông tin chưa được ưu tiên đúng mức và gần 30% cơ quan cho rằng lãnh đạo chưa quan tâm đến an toàn thông tin. Trước thực tế đó, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết sẽ thường xuyên đưa ra các cảnh báo về an toàn, an ninh mạng. Các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp cần thay đổi thái độ khi tiếp nhận các cảnh báo đó, vì hậu quả xảy ra là nghiêm trọng, gây thiệt hại về uy tín cũng như tiền bạc. Các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp cũng được khuyến nghị cần tham gia vào mạng lưới ứng cứu sự cố quốc gia để chia sẻ, tiếp nhận các thông tin về sự cố an toàn, an ninh mạng và hỗ trợ xử lý nếu cần.
Có thể nói, Việt Nam đã trở thành mục tiêu tấn công, xâm nhập và thu thập thông tin tình báo hàng đầu của các nhóm tội phạm, tin tặc trên không gian mạng. Các vụ tấn công mạng này càng tinh vi hơn với những hình thái mới của giới tội phạm mang tính chất quốc gia. Trong khi đó, vấn đề an ninh mạng của Việt Nam còn quá yếu, thiếu lực lượng chuyên gia, tư vấn chuyên sâu về an ninh mạng. Luật An toàn thông tin mạng và Luật An ninh mạng cùng những chính sách thực thi, biện pháp đối phó còn hạn chế, thiếu gắn kết trong lĩnh vực này.
Các loại tội phạm công nghệ cao tại Việt Nam phát triển cả về số lượng các cuộc tấn công cũng như phương thức, thủ đoạn ngày một tinh vi, gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn, phạm vi và quy mô lớn hơn. Hacker mũ đen tấn công vào bất kỳ chỗ nào có thể, để phá hoại, trộm cắp các thông tin, dữ liệu với đa phần là mục đích xấu. Thời gian qua, nhiều cơ quan Nhà nước của Việt Nam bị tấn công gây hậu quả về tài chính, kinh tế, làm tê liệt công tác quản lý nhà nước và cao hơn nữa là làm ảnh hưởng tới uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
2.3 Những nguy cơ và thách thức đến từ môi trường mạng Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có tốc độ phát triển Internet nhanh nhất thế giới, không gian mạng ở nước ta xuất hiện nhiều nguy cơ, thách thức lớn tác động đến an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội, cụ thể:
Thứ nhất, các thế lực thù địch, phản động tăng cường sử dụng không gian mạng để phá hoại tư tưởng, phá hoại nội bộ, thực hiện âm mưu diễn biến hòa bình, gây mâu thuẫn dân tộc, kích động biểu tình, bạo loạn nhằm chuyển hóa thể chế chính trị tại Việt Nam.
Thứ hai, vấn nạn tin giả, thông tin sai sự thật, tin xấu, độc, làm tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân đang diễn ra nghiêm trọng. Việt Nam hiện có hơn 400 trang mạng xã hội được cấp phép hoạt động, Facebook và YouTube là hai mạng xã hội nước ngoài có ảnh hưởng nhất, trong đó Facebook có hơn 60 triệu người dùng tại Việt Nam. Tuy nhiên, hai mạng xã hội này cũng là nơi tán phát nhiều thông tin xấu, độc nhất hiện nay, với hàng loạt chuyên trang của các tổ chức phản động lưu vong, thù địch, chống đối, một số trang Facebook có số lượng lượt người theo dõi lên tới hàng trăm nghìn
Thứ ba, hệ thống mạng của nước ta nằm trong nhóm các quốc gia phải đối mặt với hoạt động tấn công mạng quy mô lớn, cường độ cao, tính chất nghiêm trọng và ngày càng nguy hiểm. Nước ta xếp thứ 20 trong các nước trên thế giới có hệ thống mạng bị tấn công bởi phần mềm độc hại, đứng thứ 8 trong số 10 quốc gia hàng đầu thế giới về tình trạng lây nhiễm mã độc cục bộ… Tình hình chiếm đoạt thông tin, làm lộ bí mật nhà nước, lộ thông tin cá nhân của người dùng Internet diễn ra đáng lo ngại.
Thứ tư, hoạt động tội phạm sử dụng công nghệ cao gia tăng về số vụ, thủ đoạn tinh vi, gây thiệt hại nghiêm trọng về nhiều mặt và hệ lụy lâu dài cho xã hội, trong đó có các hoạt động tội phạm, như lừa đảo, tổ chức đánh bạc trực tuyến.
Thứ năm, công tác quản lý nhà nước về không gian mạng đối mặt với nhiều thách thức trước những dịch vụ mới trên mạng, như thanh toán trực tuyến, thương mại điện tử, trò chơi trực tuyến, kinh doanh tiền ảo, kinh doanh đa cấp. Đồng thời, đặt ra một số vấn đề về an ninh quốc gia, nguy cơ mất an ninh thanh toán, an ninh thông tin mạng, như nguy cơ mất an ninh thông tin mạng tạo điều kiện cho đối phương tiến hành thu thập tin tức tình báo; nguy cơ thất thu thuế, mất chủ quyền không gian thanh toán; tình trạng cạnh tranh không bình đẳng giữa các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thanh toán, trung gian thanh toán trong và ngoài nước tạo môi trường lý tưởng cho tội phạm sử dụng công nghệ cao hoạt động phạm tội, xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, trật tự xã hội. Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
Thứ sáu, công tác đào tạo chuyên gia an ninh mạng còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra.
Nhìn chung, nước ta chưa thực sự đầu tư và coi trọng đúng mức tới an ninh, an toàn hệ thống thông tin, bên cạnh đó, điều kiện về trang thiết bị, vật chất kỹ thuật công nghệ còn hạn chế. Nguồn nhân lực chất lượng, có trình độ cao, chuyên môn vững ở lĩnh vực an ninh mạng thiếu hụt. Đây là điều kiện thuận lợi cho các đối tượng tội phạm mạng thực hiện các hành vi tấn công mạng, xâm nhập để đánh cắp hoặc phá hoại hệ thống thông tin. Ngoài ra, lỗi chủ quan của các đơn vị khác như cá nhân, doanh nghiệp cũng dẫn đến tình trạng này. Ứng dụng công nghệ thông tin vào học tập, làm việc không được chú trọng dẫn đến việc thiếu kiến thức, chủ quan trong khâu bảo mật dữ liệu, thông tin cũng như ứng phó một cách bị động khi xảy ra sự cố hoặc khi có tấn công mạng.
3. Tình hình thực hiện pháp luật về an ninh mạng của Việt Nam
Hoạt động trên không gian mạng đã ngày càng trở nên đa dạng và phức tạp, và nếu không có một khung pháp lý vững chắc để kiểm soát và điều chỉnh thì trong tương lai gần, môi trường này sẽ trở nên mất kiểm soát, ảnh hưởng trực tiếp tới người sử dụng về cả khía cạnh vật chất lẫn tinh thần và xa hơn, đó là tài sản, an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội. Pháp luật về an ninh mạng nói chung và LANM nói riêng là cơ sở để trước hết bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội cũng như bảo đảm các hoạt động và quyền lợi của người dân trên môi trường mạng một cách đúng đắn. Tạm bỏ qua những hạn chế của LANM thì rõ ràng mặt tích cực nó mang lại là tác động không nhỏ đến đời sống trên mạng của chúng ta thông qua việc kiểm soát nội dung thông tin, bảo vệ dữ liệu cá nhân và ứng phó, xử lý tốt hơn các vấn đề an ninh mạng. Thời điểm khi LANM mới có hiệu lực, xuất hiện nhiều ý kiến trái chiều nhằm chỉ trích, phản đối. Thậm chí, nhiều đối tượng với mục đích, động cơ xấu đã lợi dụng tình hình để kích động, tuyên bố rằng một số nội dung được quy định trong Luật có thể gây cản trở tới sự phát triển kinh tế – xã hội, vi phạm quyền con người, bóp nghẹt quyền tự do dân chủ, tự do ngôn luận. Tuy nhiên, những gì diễn ra trên môi trường mạng trong thời gian qua cho thấy, luật không những bảo vệ, bảo đảm an toàn, an ninh thông tin cho tổ chức, doanh nghiệp, người dân, mà còn góp phần nâng cao ý thức của người sử dụng khi tương tác, chia sẻ thông tin trên mạng.
Ảnh hưởng rõ nhất của LANM là nâng cao nhận thức của người sử dụng internet, đặc biệt là mạng xã hội Facebook, Youtube, Zalo…. Trước đây, cộng đồng mạng tự cho mình hoạt động hoàn toàn tự do, bất chấp pháp luật, đến nay hầu hết đều hiểu rằng, dù là trên mạng thì họ vẫn phải tuân thủ pháp luật và quy phạm đạo đức của người Việt Nam. Thực tế, sự ra đời của Luật thực sự đã khiến cho môi trường của không gian mạng trở nên văn hóa, lành mạnh hơn rất nhiều bởi những thông tin có nội dung xấu, ảnh hưởng đến chuẩn mực đạo đức, thuần phong mĩ tục của đất nước đã bị ngăn chặn, xử lý một cách nghiêm túc, hiệu quả trong khi quyền tự do ngôn luận của người dân vẫn được đảm bảo miễn là những hoạt động đó nằm trong giới hạn cho phép của pháp luật Việt Nam. Hàng trăm bài viết với thông tin thất thiệt đã bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật; đời tư cá nhân được bảo vệ; hoạt động kinh doanh trên môi trường mạng được đảm bảo… 43. Theo Thượng tá Lưu Thanh Long – Phó Trưởng phòng phòng An ninh chính trị nội bộ, Công an TP. Hồ Chí Minh, thời gian qua, nhiều người dùng mạng xã hội có dấu hiệu vi phạm LANM. Phải làm sao để người dân biết nếu chia sẻ, phát tán các nội dung trái phép lên mạng là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý. Trên các diễn đàn, nhiều ý kiến cho rằng, trước đây, nhiều cá nhân lên tiếng phản đối LANM. Tuy nhiên, nhiều trường hợp phải nhờ đến cơ quan pháp luật, cần đến Luật An ninh mạng để được bảo vệ, như trường hợp ca sĩ Văn Mai Hương bị lộ clip về cuộc sống riêng tư. Điều này chứng tỏ, Luật An ninh mạng rất cần thiết, để mỗi khi có những vụ việc thế này sẽ có công cụ xử lý kẻ vi phạm, hoặc để phòng ngừa không xảy ra những vụ việc tương tự.
Về quyền lợi của người dân, Trung tướng Hoàng Phước Thuận nguyên Cục trưởng Cục ANM (nay là Cục ANM và phòng chống tội phạm công nghệ cao, Bộ Công an) cho biết : “Khẳng định đầu tiên của tôi là không có gì cản trở ngôn luận, nếu chúng ta trình bày đúng quan điểm của chúng ta mà không vi phạm. 29 nội dung BLHS sự cấm, thì trên không gian mạng cũng phải cấm. Không thể nào đe dọa giết người trên mạng lại được tự do, trong khi đó đe dọa giết người ở đời thực thì bị bắt. Tương tự, không thể nào kích động biểu tình ngoài đời bị xử lý còn trên mạng thì không…”. Ông cũng cho hay rằng người dân được nói, được phản biện các vấn đề, miễn là không vi phạm pháp luật hình sự đã được quy chiếu; mọi hành vi vi phạm về tôn giáo, dân tộc, kỳ thị đều bị xử lý đúng mức; việc quy định đầy đủ các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh, xử lý loại bỏ nguy cơ phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật nhằm bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, tạo điều kiện để người dân yên tâm kinh doanh, hoạt động trên không gian mạng. Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
Thời gian qua, trên không gian mạng xuất hiện rất nhiều bài viết, thông tin về tình hình dịch COVID-19, lợi dụng tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, nhiều đối tượng đã đưa các thông tin sai lệch nhằm trục lợi cá nhân, gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch. Trước tình hình đó, cơ quan chức năng các địa phương trên cả nước đã vào cuộc một cách quyết liệt. Theo đó, các đối tượng tung tin thất thiết đã bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật; các mạng xã hội phải gỡ bỏ những thông tin nói trên và đăng tải những thông tin chính thức từ cơ quan có thẩm quyền. Song song với đó là việc đưa tin, đính chính từ những nguồn truyền thông chính thống, ổn định tâm lý cho xã hội. Theo Thiếu tướng Nguyễn Văn Giang, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – Bộ Công an, thời gian qua, lực lượng Công an đã lập danh sách hàng trăm đối tượng, tổ chức triệu tập, đấu tranh gần 200 trường hợp và xử lý hành chính hơn 30 trường hợp có hành vi tung tin thất thiệt về dịch COVID-19. Cơ quan chức năng rà soát và triệu tập làm việc những trường hợp tung thông tin sai sự thật trên mạng xã hội. Không chỉ là những người dân bình thường, thời gian qua, một số nghệ sĩ tại TP Hồ Chí Minh cũng đã phải làm việc với cơ quan chức năng và bị xử phạt vi phạm hành chính do đưa thông tin thất thiệt lên mạng xã hội về tình hình dịch COVID-19. Cũng liên quan đến việc đưa thông tin sai về dịch Covid-19, bà Nguyễn Thị Mai Hương, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội cho biết, Sở đã chuyển Công an thành phố hồ sơ về 4 tài khoản Facebook đưa thông tin sai sự thật; xử phạt vi phạm hành chính 15 triệu đồng với 1 trang tin điện tử vì không trích dẫn chính xác nguồn tin chính thức theo quy định.
Ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam nhận định: “Luật An ninh mạng đã có tác dụng tốt với mạng xã hội nói riêng và xã hội nói chung là đã hạn chế được tình trạng đưa thông tin giả, tin sai sự thật. Từ đó giúp cảnh tỉnh nhiều người dùng mạng xã hội phải cẩn trọng khi đưa tin, dẫn nguồn tin…”. LANM có tác dụng rất lớn khác là có những quy định rõ nhằm bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng của quốc gia và trên không gian mạng. Điều này tưởng như vô hình, nhưng lại cho một kết quả tích cực hơn, như giúp doanh nghiệp kinh doanh thuận lợi, người dân yên tâm làm ăn, công tác.
Pháp luật an ninh mạng được củng cố làm công tác chiến lược về an ninh mạng diễn ra có hiệu quả hơn. Chúng ta có thể dễ dàng thấy trong thời gian vừa qua, những trang thông tin, báo điện tử đưa tin sai lệch về tình hình chính trị xã hội hoặc những trang web phim khiêu dâm, ấn phẩm đồi trụy đều đã bị chặn địa chỉ trên các trình duyệt web. Đương nhiên bằng một giải pháp kỹ thuật nào đó thì vẫn có thể truy cập được nhưng ít nhất nó cũng hạn chế được phần nào sự phát tán những thông tin có khả năng gây tác động xấu. Một ví dụ khác, chính sách nội dung của Youtube đã có sự thay đổi nhằm bảo vệ trẻ em hơn khi sử dụng dịch vụ của họ. YouTube phát triển một ứng dụng xem video riêng- YouTube Kids. Ứng dụng này cung cấp nội dung hướng tới trẻ em, với công cụ kiểm soát nội dung và được quản lý bởi phụ huynh, ứng dụng cho phép lọc các video được coi là không phù hợp với trẻ em 12 tuổi trở xuống.45 Ngoài ra, Youtube thắt chặt kiểm duyệt nội dung video khi đăng tải, hạn chế tối đa nhất ảnh hưởng đến trẻ em hoặc nội dung không phù hợp với lứa tuổi. Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
Trong năm vừa qua hàng loạt các hoạt động phi pháp trên không gian mạng đã được phát hiện, ngăn chặn và xử lý. Những đường dây đánh bạc, cá cược trên mạng với giá trị cực lớn lên đến hàng chục tỷ đồng đã bị triệt phá, thậm chí còn liên quan đến quan chức cấp cao trong Bộ máy nhà nước. Các vụ buôn bán hàng cấm qua trang cá nhân trên Facebook bị phát hiện và xử lý kịp thời. Hay có trường hợp các cơ quan an ninh nhận được thông tin và bắt được tội phạm thông qua nguồn thông tin trên mạng, đặc biệt là mạng xã hội, qua việc đưa tin của những trang giải trí có nhiều người theo dõi.
Việc quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin nhằm phục vụ mục đích an ninh của LANM tỏ ra hiệu quả trong việc truy bắt người phạm tội khi mà hầu hết hiện nay ai cũng có tài khoản mạng xã hội Facebook, Zalo,… và ít ai quan tâm đến các điều khoản về thông tin khi chấp nhận sử dụng chúng. Đôi khi những ứng dụng sẽ yêu cầu sử dụng vị trí khi mở, qua đó, bằng thao tác xác định thông tin và truy cập vị trí đang sử dụng tài khoản thì hoàn toàn có cơ sở xác định nơi mà người đó đang
Đó là chưa kể đến thông tin về cuộc gọi, tin nhắn và hình ảnh mà nhà cung cấp dịch vụ mạng có thể kết xuất và đưa cho cơ quan chức năng. Thực tế, đã có rất nhiều tội phạm bị bắt bằng những phương pháp này. Tuy nhiên, điều đó đặt ra nghi vấn về việc người dùng bị theo dõi trái phép thông qua các thiết bị kết nối mạng. Một cuộc điều tra của Liên đoàn Báo chí (AP) tại Mỹ đã cho thấy Google theo dõi người dùng. Các dịch vụ từ công ty luôn yêu cầu sự cho phép của họ khi cần truy cập vị trí. Tuy nhiên, Google ghi lại dữ liệu vị trí ngay cả khi người dùng vô hiệu hóa mục lịch sử vị trí trên thiết bị. Phản hồi với cuộc điều tra của AP, công ty cho biết: “Có nhiều cách Google sử dụng vị trí để cải thiện trải nghiệm người dùng. kể cả lịch sử vị trí, web, hoạt động của ứng dụng và các dịch vụ ở mức độ trên thiết bị. Chúng tôi đã mô tả rõ ràng và cung cấp bộ điều khiển để người dùng có thể tắt hoặc bật hay xóa lịch sử bất cứ lúc nào.”46 Như vậy, dữ liệu người dùng hoàn toàn có thể bị theo dõi và thu thập trái phép qua các ứng dụng từ nhà cung cấp dịch vụ mạng trong nước. Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
Như đã phân tích tại phần trước, do chưa kịp thời có những văn bản hướng dẫn nên việc áp dụng, thực thi LANM còn nhiều vướng mắc. Ông Lê Quý Vương, thứ trưởng bộ Công An, đã giải thích :“Sự chậm trễ này là do gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, vì đây là lĩnh vực mới, đối tượng chịu điều chỉnh của các quy định gồm nhiều bộ, ngành, địa phương, tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, nên việc xin ý kiến phải thực hiện nhiều lần, nhiều địa chỉ”47. Ông Lê Quý Vương cho rằng còn có nhiều ý kiến khác nhau cần thống nhất giữa Bộ Công An, Bộ Quốc Phòng và Bộ Thông Tin – Truyền Thông nên cần trao đổi kỹ càng nhằm bảo đảm hiệu quả của chúng khi ban hành. Tuy vậy, sự ra đời của Nghị định số 15/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử mới có hiệu lực đầu năm 2020 cũng đã bổ sung phần nào cho sự thiếu hụt văn bản hướng dẫn, mặc dù phạm vi tác động hầu hết là những hành vi có mức độ chưa nghiêm trọng trong lĩnh vực này. Nhìn chung, sự phát triển của pháp luật là cần thiết nhưng quan trọng hơn vẫn là chất lượng của nó. LANM đã phải trải qua nhiều lần sửa đổi góp ý ngay từ khi còn là dự thảo, thậm chí bị chỉ trích nặng nề về sự tồn tại và cần thiết của nó trong hệ thống pháp luật Việt Nam, tuy còn nhiều hạn chế nhưng sự tác động của nó đến tình hình an ninh mạng là không hề nhỏ.
Nhìn chung thì kể từ khi LANM có hiệu lực thi hành cộng thêm nhiều vụ việc vi phạm bị xử lý thì người dân đã có ý thức và làm chủ được hành vi của mình hơn trên không gian mạng, từ điều nhỏ như nội dung trạng thái cá nhân chia sẻ hay bình luận thể hiện ý kiến trên diễn đàn tới việc đóng góp tích cực xây dựng pháp luật và tự bảo vệ dữ liệu của chính mình. Các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài đều thích nghi dần, phối hợp cùng các cơ quan chức năng và đối tác khắc phục khó khăn gặp phải trong quá trình thay đổi chính sách, thiết lập hệ thống kỹ thuật tuân thủ đúng quy định.
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
Trong Chương 2, tác giả đi vào thực tiễn tình hình an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam. Thông qua những số liệu thống kê, báo cáo của từng giai đoạn để làm rõ diễn biến phức tạp và dự báo về xu hướng phát triển của tình hình an ninh mạng trong năm tiếp theo. Bình luận các vụ việc tấn công mạng, gây mất an ninh mạng lớn trên thế giới và Việt Nam, cho thấy sự tác động và sức ảnh hưởng của những nguy cơ hiện hữu đến từ môi trường mạng là cực kỳ khủng khiếp, khó lường như thế nào. Từ đó đặt ra yêu cầu về biện pháp phòng, ngừa, ngăn chặn và khắc phục sẽ phân tích trong Chương 3.
Tác giả cũng phác họa tình hình thực hiện pháp luật an ninh mạng của Việt Nam trong thời gian hơn một năm vừa qua, từ khi LANM chính thức có hiệu lực. Nhìn chung đã có sự thay đổi tích cực trong nhận thức của người dân về hoạt động trên môi trường mạng, ý thức của doanh nghiệp về trách nhiệm của mình với an ninh mạng cũng được nâng cao. Tuy nhiên vẫn tồn tại hạn chế trong công tác thực thi pháp luật, còn nhiều khó khăn, vướng mắc và thách thức cần đối mặt và giải quyết.
Thông qua phân tích thực trạng, tác giả giúp người đọc hình dung ra bức tranh về sự vận động của các vấn đề về an ninh mạng, đề cao vai trò của pháp luật trong hệ thống biện pháp bảo đảm, bảo vệ an ninh mạng. Khóa luận: Thực trạng an ninh mạng trên thế giới và ở Việt Nam.
XEM THÊM NỘI DUNG TIẾP THEO TẠI ĐÂY:
===>>> Khóa luận: Kiến nghị pháp luật an ninh mạng của Việt Nam
Dịch Vụ Viết Luận Văn Thạc Sĩ 24/7 Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn thạc sĩ, báo cáo tốt nghiệp, khóa luận tốt nghiệp, chuyên đề tốt nghiệp và Làm Tiểu Luận Môn luôn luôn uy tín hàng đầu. Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 luôn đặt lợi ích của các bạn học viên là ưu tiên hàng đầu. Rất mong được hỗ trợ các bạn học viên khi làm bài tốt nghiệp. Hãy liên hệ ngay Dịch Vụ Viết Luận Văn qua Website: https://vietthuethacsi.com/ – Hoặc Gmail: dicvuluanvanthacsi@gmail.com
