Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng

Rate this post

Chia sẻ chuyên mục Đề Tài Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng hay nhất năm 2023 cho các bạn học viên ngành đang làm khóa luận tốt nghiệp tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thì với đề tài: Khóa luận: Định hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng trong giao dịch thương mại điện tử tại Việt Nam dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.

3.1. Tham khảo kinh nghiệm pháp luật nước ngoài

3.1.1. Kinh nghiệm từ Pháp

Hệ thống pháp lý của Pháp về tiêu dùng ở Pháp là một trong những hệ thống hoàn thiện nhất trên thế giới. Qua nhiều thế kỷ phát triển, ở Pháp đã hình thành một hệ thống luật chi tiết đến mức khó tưởng tượng, bao quát được muôn vàn trường hợp xảy ra trên thực tế.

Ngoài các thiết chế hành chính (Tổng cục cạnh tranh, bảo vệ người tiêu dùng và chống gian lận thương mại trực thuộc Bộ Kinh tế), thiết chế tư pháp (Toà án) thì ở Pháp còn tồn tại một số thiết chế rất đặc thù. Trong đó có một số thiết chế mang tính nửa nhà nước, nửa phi nhà nước, tham gia vào quá trình bảo vệ người tiêu dùng, ví dụ như Uỷ ban quốc gia về điều khoản lạm dụng; Uỷ ban liên bộ về bảo vệ người tiêu dùng; Uỷ ban quốc gia về các sản phẩm sữa, Uỷ ban về an toàn cho người tiêu dùng, Uỷ ban phá sản cá nhân…

Có thể bạn quan tâm đến dịch vụ:

===>>> Hỗ Trợ Viết Thuê Khóa Luận Tốt Nghiệp Ngành Luật

3.1.2. Kinh nghiệm từ Thái Lan

Cũng giống như Việt Nam, Thái Lan chưa có một luật cụ thể nào quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực thương mại điện tử. Tuy nhiên, các quy định pháp luật của Thái Lan hiện hành cũng đã có những điểm nổi bật. [23]

Điểm khác biệt đầu tiên của pháp luật Thái Lan đến ngay từ cách quy định khái niệm Người tiêu dùng. Luật của Thái Lan quy định những người mới được chào hàng hoặc được đề nghị mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ đã có thể được coi là Người tiêu dùng và họ có thể được bảo vệ ngay từ giai đoạn này. Đây là một cách quy định khá hay bởi lẽ trên thực tế quyền lợi Người tiêu dùng cũng hay bị xâm phạm từ chính giai đoạn này. Tuy nhiên nếu trong khái niệm không coi họ là Người tiêu dùng tại giai đoạn này thì các quy định về bảo vệ quyền lợi Người tiêu dùng rất khó có thể được áp dụng đối với những đối tượng này.

Thứ hai, là cách quy định “Trustmark” tại Thái Lan. Phòng Phát triển Kinh doanh (DBD), Bộ Thương mại Thái Lan là bộ phận quảng bá và hỗ trợ kinh doanh thương mại điện tử đã thiết lập một dự án nhằm đảm bảo độ tin cậy của thương mại điện tử mang tên “Trustmark” nhằm thúc đẩy và khuyến khích mua hàng / dịch vụ qua Internet. Giấy chứng nhận đáng tin cậy trong thương mại điện tử “Trustmark” nói chung là chứng nhận do Phòng Phát triển Kinh doanh, Bộ Thương mại cấp, qua đó người tiêu dùng có thể tự tin và yên tâm rằng: Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.

  • NTD mua hàng hoá hoặc dịch vụ từ trang web đáng tin cậy và đã được kiểm chứng.
  • Các trang web được Verified phải tuân thủ các điều kiện do Phòng Phát triển Doanh nghiệp quy định
  • Trong bất kỳ tranh chấp hoặc vấn đề nào, Người tiêu dùng có thể liên hệ hoặc khiếu nại với Phòng Phát triển Kinh doanh để giải quyết vấn đề.

Quá trình đánh giá mức độ uy tín của trang web khá chặt chẽ với 3 giai đoạn, được quy định như sau:

  • Giai đoạn 1: Tự đánh giá
  • Giai đoạn 2 là giai đoạn đánh giá chuyên môn
  • Giai đoạn 3 là đánh giá từ Uỷ ban, gồm có: DBD (Phòng phát triển kinh doanh thuộc Bộ Thương mại Thái Lan), Văn phòng Ban bảo vệ người tiêu dùng, Cục Quản lý thực phẩm và dược, Sở Du lịch, Cơ quan phát triển Giao dịch điện tử (Tổ chức Công cộng), Hiệp hội Thương mại điện tử.

Trustmark không chỉ làm cho trang web đáng tin cậy mà Trustmark cũng phản ánh một công ty nổi tiếng hoặc tổ chức công nghiệp. Ngoài ra, bởi vì sau khi đăng ký, các website được chứng nhận với tiêu chuẩn an toàn và chất lượng được chia làm 3 hạng: hạng bạc (DBD Verified Siliver), hạng vàng (DBD Verified Gold) và hạng bạch kim (DBD Verified Platinum). Vì vậy, Trustmark có thể tạo sự khác biệt giữa chủ sở hữu trang web và đối thủ cạnh tranh của mình về các tiêu chuẩn và sự công nhận cao hơn.

Trustmark là một trong những chiến lược nhằm tăng cường cơ sở khách hàng mà chưa bao giờ sử dụng mua sắm trực tuyến để mua hàng hóa, dịch vụ. Hơn nữa, Trustmark cũng giúp doanh nghiệp tìm ra của khách hàng mới, lấy lòng tin từ các khách hàng tiềm năng này.

3.1.3. Kinh nghiệm từ Malaysia

Có thể nói rằng, Malaysia là một trong những quốc gia có các đạo luật về thương mại điện tử hoàn thiện nhất Asean, đặc biệt, ngoài đạo luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng nói chung năm 1999, Malaysia đã ban hành Các quy định bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong giao dịch thương mại điện tử nói riêng vào năm 2012 (Consumer Protection (Electronic Trade Transactions) Regulations 2012). Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.

Trong đó, ba văn bản pháp luật quan trọng nhất của lĩnh vực bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử bao gồm:

Một là, đạo luật thương mại điện tử (2006) với nội dung thừa nhận hợp pháp các thư điện tử trong các giao dịch thương mại, cho phép và tạo thuận lợi cho các giao dịch thương mại thông qua việc sử dụng các phương tiện điện tử.

Hai là, đạo luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (1999) sửa đổi trong năm 2007 quy định về các điều khoản bảo vệ cho người tiêu dùng khi tham gia vào các giao dịch điện tử. Các khiếu nại về tiền tệ với số tiền dưới 25.000 RM có thể được nộp tại Toà án về Khiếu nại Người tiêu dùng Malaysia.

Ba là, các quy định bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong giao dịch thương mại điện tử (2012) quy định các thông tin quan trọng phải được hiển thị trên trang web của người bán hàng trực tuyến. [28]

Theo đó, khi các cá nhân. doanh nghiệp thực hiện kinh doanh qua các phương tiện điện tử phải đảm bảo công khai đầy đủ các nội dung sau:

  • Tên cá nhân/ tổ chức/ doanh nghiệp cung cấp hàng hoá, dịch vụ.
  • Số đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp.
  • Email/ Số điện thoại, địa chỉ của doanh nghiệp.
  • Mô tả đặc điểm chính của hàng hoá, dịch vụ.
  • Tổng giá hang hoá, dịch vụ, bao gồm chi phí vận chuyển, thuế,…
  • Phương thức thanh toán.
  • Các điều khoản và điều kiện.
  • Thời gian dự kiến giao hàng.

Trên thực tế, Malaysia đã thực hiện được khá nhiều biện pháp giúp tăng cường bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong khi thực hiện các giao dịch điện tử. Tại Malaysia, Malaysia Trustmark (tạm dịch là thị trường tin tưởng của Malaysia) đã được thực hiện tại Malaysia trên cơ sở tự nguyện bắt đầu từ năm 2010. Đó là một dấu ấn của sự tin tưởng được đặt trên trang web của người bán để tăng sự tự tin của người tiêu dùng trong việc tiến hành các giao dịch trực tuyến.

Bên cạnh đó là sự ra đời của EzADU App. Đây là một kênh mới dành cho người tiêu dùng để thực hiện khiếu nại cho Cơ quan hợp tác và bảo vệ người tiêu dùng thuộc Bộ Thương mại Malaysia (MDTCC). Khiếu nại sẽ được chuyển đến hệ thống E-Aduan. Sau đó, người tiêu dùng có thể sử dụng gắn thẻ địa lý để xác định vị trí trong quá trình khiếu nại. Người tiêu dùng có thể tải hình ảnh lên làm bằng chứng. Đây là điểm đáng để học hỏi cho Việt Nam. Nó không chỉ mang lại sự thuận tiện mà còn tiết kiệm được cả thời gian, chi phí cho cả người tiêu dùng và cả các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

3.1.4. Kinh nghiệm từ Hàn Quốc Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.

Đạo luật Bảo vệ người tiêu dùng trong Thương mại Điện tử (The Act on the Consumer Protection in Electronic Commerce) được Chính phủ Hàn Quốc ban hành năm 2002. Đạo luật buộc các doanh nghiệp tham gia vào thương mại điện tử để chỉ ra thông tin về doanh nghiệp, bao gồm: [26]

  • Tên công ty
  • Tên người đại diện kinh doanh
  • Địa điểm kinh doanh
  • Email và số điện thoại của người liên lạc
  • Số đăng ký kinh doanh

Trong Hội thảo về tăng cường bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử giữa khu vực Asean và Hàn Quốc vào tháng 9/2016 vừa qua diễn ra tại Đà Nẵng, Hàn Quốc đã đưa ra một số biện pháp giúp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. [23]

Thứ nhất là các doanh nghiệp phải công bố đầy đủ các thông tin về sản phẩm và dịch vụ mà họ cung cấp. Theo đó, để giúp người tiêu dùng thực hiện các lựa chọn có thông tin, đạo luật bắt buộc người bán hàng trực tuyến cung cấp thông tin về hàng hoá và dịch vụ một cách hợp lý. Bên cạnh đó, để các doanh nghiệp tuân thủ luật pháp, điều quan trọng là đưa ra các ví dụ cụ thể về loại thông tin về hàng hoá và dịch vụ cần được cung cấp.

Năm 2012, ‘Thông báo mẫu Cung cấp Thông tin sản phẩm’ đã được chính phủ Hàn Quốc công bố, bao gồm: Loại hàng hoá, chất liệu, màu sắc, kích cỡ, Sản xuất/Nhập khẩu, Xuất xứ, chính sách bảo hành, đề phòng, Người có trách nhiệm về dịch vụ hậu mãi và số điện thoại.

Thứ hai, các cơ chế thanh toán phải sẵn sàng khi người tiêu dùng tiến hành mua hàng trực tuyến.

Thứ ba là phải đưa các cảnh báo đối với người tiêu dùng.

Thứ tư là phải đưa ra các đánh giá về người bán hàng trực tuyến, website thương mại điện tử dựa trên quan điểm của người tiêu dùng. Ví dụ như Trung tâm Thương mại Điện tử Seoul đã tiến hành đánh giá trên 100 nhà bán lẻ trực tuyến hàng năm.

Thứ năm là tìm kiếm các giải pháp để đưa thông tin đến người tiêu dùng một cách tốt hơn. Người tiêu dùng chẳng mấy khi truy cập vào website của các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng hay là tìm hiểu các chính sách của Chính phủ về vấn đề này. Đặc biệt là những người trẻ tuổi, họ thường không quan tâm, thậm chí là ghét đọc những nội dung hay quy tắc giao dịch trên website khi tiến hành mua bán hàng hoá. Vì vậy, khi cung cấp thông tin, chính phủ và các tổ chức nên thử các cách tiếp cận khác nhau để thu hút sự chú ý của người tiêu dùng. Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.

Thứ sáu, Chính phủ khuyến khích các doanh nghiệp hình thành một bộ phận tự điều tiết vì trên thực tế, các cơ quan có thẩm quyền không thể điều chỉnh hay kiểm soát được mọi hành vi không công bằng của cá nhân, doanh nghiệp bán hàng trực tuyến.

Thứ bảy là hợp tác với các nhóm vận động người tiêu dùng. Các nhóm vận động chính sách người tiêu dùng có thể tìm ra các vấn đề và đưa ra các gợi ý từ quan điểm của người tiêu dùng.

3.2. Đề xuất định hướng và giải pháp

Mặc dù các giao dịch thương mại điện tử đang gia tăng nhanh chóng ở Việt Nam trong những năm gần đây nhưng những quy định pháp luật để bảo vệ người tiêu dùng vẫn đang ở mức chung chung, chưa được quan tâm đúng mức. Các quy định chồng chéo nhau, nằm rải rác ở các văn bản quy phạm pháp luật khác nhau. Vì vậy mới dẫn đến thực trạng nhiều vấn đề ngang giải xảy ra như hiện nay. Do đó, tác giả đề xuất mốt số giải pháp giúp tăng cường công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng như sau.

3.2.1. Giải pháp hoàn thiện pháp luật từ các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền

Thứ nhất là các cơ quan chức năng có thẩm quyền nên sớm đưa ra một văn bản quy phạm pháp luật cụ thể quy định riêng biệt về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong giao dịch thương mại điện tử, tránh để tình trạng chồng chéo như hiện nay.

Thứ hai, hiện nay, bên cạnh website thương mại điện tử, các mạng xã hội, đặc biệt là Facebook, được sử dụng rất phổ biến ở Việt Nam. Hiện số người sử dụng các diễn đàn mạng xã hội để mua sắm trực tuyến cũng gia tăng. Số doanh nghiệp sử dụng nền tảng di động như kênh liên lạc giữa nhà bán lẻ và người tiêu dùng ngày càng tăng. Do đó, quản lý các mạng xã hội kinh doanh thương mại điện tử cũng như nền tảng di động cũng không kém phần cấp thiết. Thực tế cho thấy, cơ quan chức năng cũng chưa có quy định rõ ràng đối với danh sách các website thương mại điện tử khuyến cáo người tiêu dùng thận trọng; thiếu hướng dẫn chi tiết về quy trình giao kết hợp đồng mua hàng trực tuyến cũng như những cảnh báo cần thiết đối với người tham gia loại hình dịch vụ này.

Tại Mục 2 của Nghị định 52/2013/NĐ- CP dành 8 điều để quy định về quy trình giao kết hợp đồng giữa người bán hàng trực tuyến với người mua. Theo Điều 23 Nghị định 52/2013/NĐ-CP, quy định: “Bộ Công thương có trách nhiệm quy định cụ thể về quy trình giao kết hợp đồng trực tuyến trên website thương mại điện tử do thương nhân, tổ chức, cá nhân lập ra để mua hàng hóa, dịch vụ.”, nhưng cho đến nay vẫn chưa có hướng dẫn chi tiết này. Nếu cho rằng, trước đây Bộ Công thương đã ban hành Thông tư 09/2008/TT-BCT ngày 21/7/2008, hướng dẫn về cung cấp thông tin và giao kết hợp đồng trên website thương mại điện tử, nay không cần phải quy định gì thêm là không phù hợp. Vì, tại thời điểm Thông tư 09/2008/TT-BCT được ban hành, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật này chưa được ban hành, chính vì vậy, việc quy định như tại Điều 23 Nghị định 52/2013/NĐ-CP là cần thiết, nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng khi tham gia giao dịch thương mại điện tử. Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.

Quy định hiện hành cho phép Bộ Công thương công bố công khai trên cổng thông tin Quản lý hoạt động thương mại điện tử danh sách các website thương mại điện tử bị phản ánh về việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Câu hỏi đặt ra, đây là điều kiện quản lý nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh hay là cơ sở để cạnh tranh không lành mạnh xuất hiện? Quy định hiện hành không giới hạn những người có quyền phản ánh website có dấu hiệu vi phạm pháp luật, cũng không quy định chi tiết quy chế xác thực, dẫn tới rủi ro các đối thủ cạnh tranh lợi dụng phản ánh lẫn nhau.

Thứ ba, cần có quy định cụ thể hơn để không bị thất thu nguồn thuế từ các hoạt động thương mại điện tử. Thông tư số 47/2014/TT-BCT quy định, các công ty có trang web bán hàng, các trang mạng xã hội phải đăng ký trên sàn giao dịch điện tử và các trang mạng xã hội phải có trách nhiệm quản lý thông tin, hoạt động của người đăng ký trên trang mạng xã hội của mình. Mọi hoạt động kinh doanh thương mại điện tử phải đăng ký với Cục Thương mại điện tử thuộc Bộ Công thương. Cơ quan thuế phối hợp, lấy thông tin trên Cục Thương mại điện tử để theo dõi các doanh nghiệp, các tổ chức sở hữu website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử, từ đó rà soát các hợp đồng, thỏa thuận hợp tác để thu thuế. Thông qua đó, cơ quan thuế kiểm tra chứng từ liên quan đến các khoản thu chi của các doanh nghiệp này. Thông tin nguồn dữ liệu quản lý kê khai hoạt động thương mại điện tử, cơ quan thuế sẽ nắm bắt hoạt động kinh doanh qua sàn, nhất là các trường hợp xây dựng kho hàng trên mạng của các cá nhân, doanh nghiệp để áp dụng các biện pháp quản lý thuế.

Thế nhưng, hiện nay việc kê khai đăng ký với Cục Thương mại điện tử không nhiều. Nguyên nhân là do Thông tư quy định trách nhiệm đăng ký là của doanh nghiệp mà không quy định rõ trách nhiệm kiểm tra, giám sát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Do vậy, nhiều doanh nghiệp “né” trách nhiệm đăng ký mà vẫn không bị xử lý. Đó cũng là lý do ngành thuế thất thu vì không có nguồn dữ liệu doanh nghiệp điện tử để tính thuế. Theo Luật Quản lý thuế năm 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2012, 2016) thì tổ chức, cá nhân phát sinh nghĩa vụ thuế khi có hoạt động thương mại hoặc làm công, mua bán tài sản, không phân biệt giao dịch thương mại được thực hiện theo phương thức truyền thống hay theo phương thức điện tử. Có nghĩa là bất kể doanh nghiệp hay cá nhân có đăng ký kinh doanh hay không, miễn có hoạt động mua bán phát sinh thu nhập thì có trách nhiệm thực hiện đăng ký, kê khai, nộp thuế. Với người bán hàng là cá nhân thì được miễn nộp các loại thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân nếu mức doanh thu cả năm không vượt quá 100 triệu đồng. Tuy nhiên, đã mua bán phải kê khai, khi kê khai mới xác định có phải nộp thuế hay không. Thế nhưng, hầu hết những cá nhân kinh doanh trên các trang thương mại điện tử hiện nay không kê khai. Thậm chí nhiều doanh nghiệp kinh doanh trên mạng không có địa điểm kinh doanh, không tài khoản ngân hàng rõ ràng. Không ít doanh nghiệp, cá nhân có cả website điện tử bán hàng nhưng không thông báo cho Cục Thương mại điện tử và không kê khai hoặc kê khai thuế không đầy đủ; … Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.

Thứ tư là quy trình và quy định giải quyết khiếu nại của người tiêu dùng cần được xem xét và bổ sung. Việc giải quyết các tranh chấp liên quan đến thương mại điện tử hiện nay theo quy định Bộ luật tố tụng Dân sự năm 2015, mà theo đó, tại khoản 3 Điều 95 Bộ luật này có quy định “Thông điệp dữ liệu điện tử được thể hiện dưới hình thức trao đổi dữ liệu điện tử, chứng từ điện tử, thư điện tử, điện tín, điện báo, fax và các hình thức tương tự khác theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.” được coi là chứng cứ. Vậy có thể hiểu: Chứng cứ điện tử là những chứng cứ được lưu giữ dưới dạng tín hiệu điện tử trong máy tính hoặc trong các thiết bị có bộ nhớ kỹ thuật số có liên quan đến vụ việc tranh chấp. Những chứng cứ điện tử có thể thu thập được để phục vụ việc chứng minh, bao gồm: những chứng cứ điện tử do máy tính tự động tạo ra như: “cookies”, “URL”, E-mail logs, web server logs…; những thông tin điện tử do con người tạo ra được lưu giữ trong máy tính hoặc các thiết bị điện tử khác, như các văn bản, bảng biểu, các hình ảnh, thông tin… được lưu giữ dưới dạng tín hiệu điện tử.

Để thu thập được những dấu vết điện tử này, cần sử dụng kỹ thuật, công nghệ máy tính và phần mềm phù hợp để có thể phục hồi lại những “dấu vết điện tử” đã bị xóa, bị ghi đè, những dữ liệu tồn tại dưới dạng ẩn, đã mã hóa, những phần mềm, mã nguồn được cài đặt dưới dạng ẩn, để làm cho có thể đọc được, ghi lại dưới hình thức có thể đọc được và có thể sử dụng làm bằng chứng pháp lý trước tòa án. Tuy nhiên, cách thức thu thập chứng cứ điện tử này như thế nào? Quy trình ra sao? Quyền của chủ thể liên quan khi tiến hành thu thập… khiến cho Tòa án và các bên đương sự gặp nhiều khó khăn khi giải quyết tranh chấp. Vì Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 không quy định cụ thể việc này. Để tiến hành thu thập chứng cứ điện tử theo quyết định của Tòa án được thuận lợi, theo tác giả, pháp luật cần có quy định:

  • Quyền yêu cầu cung cấp dữ liệu máy tính; quyền và thủ tục thu giữ và lưu giữ chứng cứ điện tử đối với các nhà cung cấp dịch vụ internet, chủ sở hữu máy tính;
  • Quy định cụ thể quyền yêu cầu cung cấp thông tin trên máy tính dưới dạng có thể mang đi, hữu hình và đọc được. Điều này rất quan trọng vì với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin và viễn thông, đòi hỏi các nhà cung cấp dịch vụ thường xuyên phải đầu tư rất lớn về công nghệ. Cơ quan chức năng vì lý do nào đó không thể tự đầu tư thiết bị để tìm, thu thập, chặn bắt thông tin và đặc biệt là chuyển thông tin ở dạng kỹ thuật số, như giao thức IP sang dạng thông tin có thể đọc, nghe, nhìn được. Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.
  • Qui định quyền truy cập và lấy dữ liệu phục vụ việc thu thập.
  • Qui định bảo quản dữ liệu điện tử đã được truyền tải qua mạng máy tính, đặc biệt là dữ liệu có nguy cơ bị mất hoặc sửa đổi, để bắt buộc người quản lý máy tính giữ bí mật, bảo quản và lưu giữ sự toàn vẹn của dữ liệu máy tính trong một khoảng thời gian cần thiết, tối đa là 90 ngày, để cơ quan có thẩm quyền tìm kiếm và thu giữ những thông tin có liên quan đến vụ việc.
  • Quyền yêu cầu cung cấp thông tin thuê bao, thông tin truy cập, thông tin các cuộc gọi và những thông tin khác có liên quan đến vụ việc đối với nhà cung cấp dịch vụ viễn thông, internet. [17]

Thứ năm, là vấn đề gắn nhãn tín nhiệm cho các website thương mại điện tử. Chúng ta nhắc nhiều đến điều kiện kinh doanh với mong muốn hủy bỏ những quy định gây khó khăn, cản trở hoạt động của các doanh nghiệp, doanh nhân. Tuy nhiên, trong lĩnh vực này có lẽ cần xem xét quy định nhãn tín nhiệm như một điều kiện kinh doanh trong thương mại điện tử nhằm hạn chế tối đa nhiều website kinh doanh thương mại điện tử không an toàn và có dấu hiệu lừa đảo người tiêu dùng. VECOM đã phối hợp với Trung tâm Phát triển thương mại điện tử thuộc Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin xây dựng hệ thống tiêu chuẩn trong giao dịch thương mại điện tử với tên gọi là Safeweb. Các website thương mại điện tử thuộc phạm vi cấp nhãn tín nhiệm bao gồm B2C (giao dịch thương mại trên internet giữa doanh nghiệp với khách hàng mà trong đó đối tượng khách hàng là các cá nhân mua hàng), Sàn giao dịch thương mại điện tử và Nhóm mua. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đăng ký Safeweb mới dừng lại ở con số 22 (Tháng 5/2017), một con số quá ít so với các website thương mại điện tử đang hoạt động tại Việt Nam. Nên chăng, sử dụng safeweb như một điều kiện kinh doanh cho các website thương mại điện tử? Nhãn tín nhiệm chính là cầu nối giúp cho các doanh nghiệp thương mại điện tử xây dựng niềm tin đối với người tiêu dùng. Tương tự như nhãn tín nhiệm của các nước phát triển như Truste của Mỹ, TradeSafe của Nhật Bản, TrustSg của Singapore, Malaysia Trustmark của Malaysia,…

Thứ sáu, như đã nói ở phần thực trạng là pháp luật hiện nay đang có các lỗ hổng về sự ràng buộc giữa ba chủ thể trong giao dịch thương mại điện tử. Vì vậy, về khía cạnh thông tin cá nhân, cần nghiên cứu, sửa đổi và bổ sung các quy định trường hợp có chủ thể thứ ba liên quan như tổ chức, cá nhân trung gian đứng ra mua bán thông tin hoặc tổ chức, cá nhân được quỷ quyền thu thập thông tin người tiêu dùng. Theo đó, cần sửa đổi lại các quy định của pháp luật theo hướng bất kỳ tổ chức, cá nhân nào mua bán thông tin cá nhân của người tiêu dung một cách trái phép đề bị xử lý theo quy định của pháp luật. Còn về khía cạnh chất lượng hàng hoá dịch vụ, thiết nghĩ các quy định pháp luật cũng phải có một cơ chế riêng để bảo đảm trách nhiệm của của bên cung cấp hàng hoá dịch vụ và bên trung gian đều có trách nhiệm đối với hàng hoá đến tay người tiêu dùng.

Thứ bảy, cần tăng mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong giao dịch thương mại điện tử. Với mức phạt như hiện nay là chưa đủ để răn đe vì mức phạt đó so với số lợi nhuận mà các cá nhân, tổ chức kinh doanh hàng hoá dịch vụ vi phạm pháp luật để thu về vẫn ở mức quá thấp. Cùng với việc tăng mức phạt tiền thì các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cần ban hành thêm các chế tài khác đi kèm như thu hồi giấy phép kinh doanh, không được hoạt động thương mại trong một thời gian dài hơn hay cấm hoạt động thương mại trở lại.

Thứ tám, tăng cường hợp tác quốc tế và bổ sung các quy định pháp luật về bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng xuyên biên giới. Cụ thể, Chính phủ cần trao quyền cho cơ quan bảo vệ người tiêu dùng, hợp tác với các cơ quan khác để nhanh chóng giải quyết mối quan tâm của người tiêu dùng qua biên giới, thành lập đơn vị chuyên trách về người tiêu dùng xuyên biên giới. Bên cạnh đó cũng cần thiết lập một thủ tục bảo vệ người tiêu dùng qua biên giới đơn giản, nhanh chóng và hiệu quả.

3.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.

Đầu tiên, để nâng cao hiện quả thực thi pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử thì cần nâng cao ý thức của bản thân người tiêu dùng. Để làm được điều này thì các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội cần có trách nhiệm tang cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người tiêu dung, giúp họ nắm được những quyền lợi của mình và những nghĩa vụ mà tổ chức, cá nhân kinh doanh phải thực hiện để đảm bảo quyền này. Song song với đó, người tiêu dung càng phải tự biết bảo vệ mình bằng cách tự tìm hiểu mức độ uy tín của các cá nhân, doanh nghiệp cung cấp hàng hoá, dịch vụ; tự bảo mật thông tin cá nhân của mình,…

Thứ hai, các cá nhân, doanh nghiệp kinh doanh hàng hoá, dịch vụ cần nâng cao trách nhiệm của mình nhằm chiếm được lòng tin từ người tiêu dùng. Ngoài trách nhiệm cung cấp trung thực về thông tin hàng hoá dịch vụ, các cá nhân, doanh nghiệp kinh doanh cũng cần nâng cao chất lượng phục vụ của mình như tăng cường bảo mật thông tin. Trong phạm vi bài viết này, tác giả đề nghị một phương thức thanh toán bằng phương tiện điện tử có uy tín và độ bảo mật cũng như phổ biến cao nhất thế giới trong lĩnh vực mua bán trực tuyến đó là cổng thanh toán trực tuyến “PayPal”.

Nói ngắn gọn, PayPal là một cổng thanh toán trực tuyến (dịch vụ trung gian) giúp bạn đưa tiền từ tài khoản vào tài khoản PayPal để giao dịch trên mạng. Hoặc rút tiền từ tài khoản PayPal về ngân hàng. Khi có PayPal trung gian thì quá trình giao dịch đơn giản hơn và bảo mật hơn rất nhiều, bởi vì các lý do:

  • Cực kỳ bảo mật.
  • Hỗ trợ an toàn giao dịch cho cả người mua và người bán.
  • Thanh toán qua Paypal rất nhanh chóng, an toàn và tiện lợi
  • Một khi sử dụng PayPal để thanh toán, bạn sẽ không phải nhập số thẻ thanh toán (Visa, Master…) của mình mỗi khi cần (do đã add sẵn vào tài khoản PayPal). Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.
  • Một điểm khác biệt khá lớn của PayPal với các cổng thanh toán trực tuyến khác là sự uyển chuyển trong việc quản lý tiền cho khách hàng. Đó là chức năng chanrgebank, khách hàng có thể đòi lại số tiền sau khi đã gửi tiền đến tài khoản khác. Tuy nhiên thủ tục chargebank có rất nhiều rắc rồi mà bạn cần phải chứng minh, nên hãy suy nghĩ kỹ trước khi gửi tiền. Dù vậy, cũng chính vì tính năng này mà người dùng PayPal hoàn toàn có thể không lo lắng bị lừa đảo.
  • Dịch vụ chăm sóc khách hàng rất tốt. Vì Paypal dùng mạng riêng để kết nối với các hãng phát hành thẻ tín dụng và ngân hàng nên rất an toàn mà không sợ lộ số thẻ. Bản thân VNPayPal đã liên hệ với PayPal rất nhiều lần, và mọi rắc rối đều được giải quyết.

Mặc dù an toàn và tiện lợi như vậy nhưng hiện nay ở Việt Nam mới có một số trang web thương mại điện tử cho phép sử dụng Paypal để thanh toán và số người tiêu dùng biết đến Paypal cũng rất ít. Vì vậy, vấn đề còn lại nằm ở việc nâng cao kiến thức của cả người tiêu dùng và các các nhân, doanh nghiệp kinh doanh hàng hoá.

Thứ ba, các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cần xây dựng chính sách phát triển nhân lực cho lĩnh vực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Nhiều năm trôi qua, vấn đề nhân lực vẫn mãi là vấn đề khó khăn của các cơ quan Nhà nước Việt Nam, không chỉ trong lĩnh vực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn trong phần lớn các lĩnh vực khác như xã hội, môi trường,… Chế độ ưu đãi “thu hút nhân tài được nhiều địa phương áo dụng nhưng trên thực tế đã không phát huy được hiệu quả một cách bền vững. Một thực tế cho thấy là các chính sách đãi ngộ và chế độ lương theo biên chế nhà nước không đủ thuyết phục để các nhân tài gắn bó lâu dài với nghề.

Thứ tư, cần tăng cường sự phối hợp giữa ba bên: người tiêu dùng – cá nhân, tổ chức kinh doanh hàng hoá, dịch vụ – cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Bên cạnh việc nhà nước đưa ra các quy định cụ thể về quy trình phối hợp thì giữa các cơ quan, tổ chức cũng cần có sự chủ động phối hợp với nhau thay vì đùn đẩy trách nhiệm và trông chờ lẫn nhau. Các cơ quan, tổ chức nên có sự chia sẻ thông tin để hỗ trợ hoạt động của nhau và chủ động bàn bạc để đưa ra những giải pháp kịp thời đối với những vấn đề xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng. Bên cạnh đó, phản ánh, tố cáo của người tiêu dùng là một trong những nguồn thông tin hữu ích cho các cơ quan chức năng thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Việc tăng cường liên hệ với người tiêu dùng có thể thực hiện thông qua việc lập ra các đường dây nóng, hòm thư góp ý dành cho người tiêu dùng, đảm bảo ý kiến của người tiêu dùng được cập nhật một cách nhanh chóng, hiệu quả, tránh trường hợp các kênh liên hệ với người tiêu dùng chỉ mang tính chất hình thức. Ngoài ra, các cơ quan, tổ chức này có thể tổ chức các cuộc điều tra xin ý kiến của người tiêu dùng về các loại hàng hoá, dịch vụ nhất định. Thông qua đó, các cơ quan tổ chức có được sự gợi ý về các hình thức và trường hợp vị phạm quyền lợi người tiêu dùng để tổ chức hoạt động thanh kiểm tra có trọng tâm và hiệu quả.

KẾT LUẬN Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.

Bảo vệ quyền lợi Người tiêu dùng, đặc biệt là trong giao dịch thương mại điện tử là một trong những hoạt động nhằm thực hiện một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, qua đó góp phần duy trì và thúc đẩy một nền kinh tế phát triển nhanh và bền vững. Tuy nhiên, trên thực tế, vấn đề này chưa nhận được sự quan tâm đúng mực từ cả phía các cơ quan chức năng có thẩm quyền và cả từ phía Người tiêu dùng. Phần lớn Người tiêu dùng vẫn chưa hiểu đúng, hiểu đủ, vẫn chưa quan tâm đến quyền lợi mà mình đáng ra phải được nhận. Điều này một phần xuất phát từ nhận thức của Người tiêu dùng chưa đầy đủ, một phần là do hệ thống pháp luật của nước ta hiện nay vẫn còn nhiều bất cập, thiếu sót về bảo vệ quyền lợi của Người tiêu dùng trong các giao dịch thương mại điện tử, dẫn đến những vi phạm ảnh hưởng nghiêm trọng đến xã hội. BVQLNTD trong thương mại điện tử không chỉ là bảo vệ quyền lợi của Người tiêu dùng mà còn là bảo vệ quyền con người. Trong thời gian gần đây, cùng với sự bùng nổ của mạng Internet cũng như là sự phát triển của thương mại điện tử là sự xuất hiện của hàng loạt hành vi xâm phạm đến quyền lợi người tiêu dùng như lừa đảo về chất lượng hàng hoá, lợi dụng các lỗ hổng trong thanh toán để chuộc lợi,… Có thể nói, vấn đề BVQLNTD trong thương mại điện tử đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Việc nghiên cứu đề tài: Bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử tại Việt Nam đã hệ thống các nội dung quy định của pháp luật Việt Nam về BVQLNTD trong lĩnh vực thương mại điện tử, đồng thời chỉ ra thực trạng vi phạm pháp luật cũng như các bất cập trong pháp luật hiện hành. Trên cơ sở những nghiên cứu, phân tích và đánh giá đó đề xuất một vài kiến nghị về giải pháp hoàn thiện hơn nữa pháp luật Việt Nam trong lĩnh vực bảo vệ Người tiêu dùng trong thương mại điện tử, góp phần bảo vệ quyền lợi của Người tiêu dùng và phần nào đó cho sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng.

XEM THÊM NỘI DUNG TIẾP THEO TẠI ĐÂY:

===>> Khóa luận: Bảo vệ người tiêu dùng về giao dịch thương mại điện tử

0 0 đánh giá
Đánh giá bài viết
Theo dõi
Thông báo của
guest
1 Bình luận
Cũ nhất
Mới nhất Được bỏ phiếu nhiều nhất
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận
trackback

[…] ===>> Khóa luận: Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng […]

1
0
Rất thích suy nghĩ của bạn, hãy bình luận.x
()
x
Contact Me on Zalo
0877682993